Nie zawsze ustalone przez sąd w wyroku rozwodowym lub przez same strony w porozumieniu rodzicielsko-wychowawczym kontakty z dzieckiem są zgodne z jego dobrem lub po prostu z uwagi na nowe okoliczności muszą zostać zmienione. Czy jest to możliwe i jak to zrobić? Poniżej kilka praktycznych wskazówek, jak prawidłowo złożyć stosowny wniosek o zmianę kontaktów z dzieckiem.
I. Wniosek o zmianę kontaktów z dzieckiem powinien spełniać wymagania formalne przewidziane w 187 k.p.c., z tą jednak zmianą, że zamiast pozwanego (powoda) należy wymienić zainteresowanych w sprawie (art. 511 § 1 k.p.c.) tj. wskazać wnioskodawcę (rodzica, który składa wniosek) i uczestnika (tj. drugiego rodzica). Do wniosku należy załączyć odpis wyroku rozwodowego, w którym wcześniej rozstrzygnięto o kontaktach z dzieckiem, ze stwierdzeniem prawomocności. Załączyć należy również odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, którego postępowanie ma dotyczyć. Samo dziecko bez względu na wiek nie jest uczestnikiem postępowania.
Żądanie wniosku powinno wyraźnie wskazywać, jaki dokładnie punkt wyroku orzekającego rozwód ma zostać zmieniony wraz z dokładnym oznaczeniem tego wyroku. Należy też precyzyjnie określić już w petitum wniosku, na czym polegać ma wnioskowana zmiana.
Dodatkowo zgodnie z art. 187 § 1 pkt 3 w zw. z art. 511 k.p.c. we wniosku należy zamieścić informację czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, należy wyjaśnić przyczyny ich niepodjęcia.
II. W uzasadnieniu wniosku należy przywołać argumenty i dowody świadczące o tym, że za wnioskowaną zmianą dotychczasowego orzeczenia przemawia dobro dziecka. W szczególności wyjaśnić należy, jakie zmiany okoliczności zaszły od czasu uprawomocnienia się poprzedniego rozstrzygnięcia. Wniosek złożony na podstawie art. 106 lub 1135 k.r.o. nie może bowiem mieć na celu kwestionowania zasadności wcześniej wydanego prawomocnego orzeczenia.
III. We wniosku należy sformułować wnioski dowodowe, które pozwolą na wykazanie przewidzianych w nim twierdzeń. Istotne znaczenie mają dowody z dokumentów, w szczególności na początkowym etapie postępowania, jeżeli sformułowano wniosek o udzielenie zabezpieczenia.
IV. Chociaż dziecko nie jest uczestnikiem postępowania dotyczącego zmiany kontaktów z nim, zasadne może być jego wysłuchanie przez sąd. Jeżeli wnioskujący widzi zasadność przeprowadzenia takiego wysłuchania, powinien sformułować w tym celu stosowny wniosek.
V. W bardziej złożonych sprawach, w których zachodzą poważne rozbieżności co do tego, co jest zgodne z dobrem dziecka, zasadne jest sformułowanie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów opinii biegłego psychologa, pedagoga lub psychiatry, względnie opinii łącznej określonych biegłych.
VI. Do wniosku załączyć należy jego odpis wraz z załącznikami (tj. dokumentami, które wskazano jako dowody). Załączony powinien być też dowód uiszczenia opłaty od wniosku. Opłata od wniosku wynosi 100 zł.
VII. Sądem właściwym rzeczowo do rozpoznania wniosku o zmianę orzeczeń o kontaktach zawartych w wyroku orzekającym rozwód jest sąd rejonowy – sąd opiekuńczy. Zgodnie z art. 569 k.p.c. sądem właściwym miejscowo jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy przedmiot postępowania, czyli w tym wypadku dziecka. Jeżeli takiego miejsca nie można ustalić, właściwy miejscowo jest sąd miejsca pobytu dziecka, natomiast gdy i ta przesłanka nie zachodzi (np. dziecko przebywa za granicą, a polski sąd posiada jurysdykcję do orzekania w tych sprawach), właściwy w sprawie jest Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie.