W prawie polskim nie są stosowane, często występujące w systemach prawnych innych państw, tabele alimentacyjne. Nie ma też żadnych innych praktycznych wytycznych pozwalających precyzyjnie wyliczyć wysokość alimentów.
Należy jednak wiedzieć, że zgodnie art. 135 § 1 KRO zakres świadczeń alimentacyjnych polski ustawodawca uzależnia od dwóch zasadniczych czynników:
1) usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (a zatem dziecka);
2) zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (tj. rodzica, od którego dochodzimy alimentów na dziecko).
Dochodząc alimentów przed sądem, należy zgodnie z powyższymi kryteriami wskazać i uzasadnić ich wysokość. W orzecznictwie podkreśla się, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zobowiązanego. Nie mogą być więc znacznie zawyżone w stosunku do jego możliwości zarobkowych i majątkowych.
Przygotowując pozew o alimenty pamiętajmy, że należy szczegółowo wymienić i udowodnić usprawiedliwione potrzeby dziecka. Istotne wskazówki co do ich zakresu znajdziecie w art. 96 KRO. Rodzice powinni bowiem nie tylko troszczyć się o zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka, lecz także zapewnić mu odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Przy ocenie, które z potrzeb dziecka powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego rodzica, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. W świetle orzecznictwa na wysokość należnych alimentów wpływ ma także zasada równej stopy życiowej rodziców i dzieci.
W ramach usprawiedliwionych potrzeb dziecka wykazać należy również odpowiednią część wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania, które dziecko zajmuje wraz z rodzicem, u którego ma miejsce stałego pobytu. W praktyce przyjmuje się, że wydatki te dzielone są po równo na tyle osób, ile zajmuje dane mieszkanie lub dom (np. jeżeli dziecko mieszka z matką i jej partnerem, to wydatki dzielone są po równo na trzy osoby).
W przypadku dziecka pobierającego naukę koszty jego edukacji obejmują nie tylko zakup podręczników i innych pomocy szkolnych, ale także takie wydatki szkolne, jak składki na komitet rodzicielski, klasowe, na wycieczki szkolne czy też ubezpieczenie dziecka w szkole. Rodzice, stosowanie do swoich możliwości zarobkowych i majątkowych oraz uzdolnień dziecka, powinni partycypować też w kosztach pozalekcyjnych zajęć dodatkowych dla dziecka.
W uzasadnieniu pozwu należy również szczegółowo odnieść się do możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do świadczenia alimentów rodzica.
Pamiętajmy również, że jeżeli rodzice mają porównywalne możliwości zarobkowe i majątkowe, lecz jedno z nich w szerszym zakresie zajmuje się dzieckiem, to drugie powinno być zobowiązane do odpowiednio wyższych świadczeń pieniężnych płatnych do rąk rodzica, u którego dziecko ma główne miejsce pobytu.
Na zakres świadczeń alimentacyjnych (czyli wysokość alimentów) nie mają wpływu świadczenia z pomocy społecznej i inne podobne świadczenia wyraźnie wskazane w art. 135 § 3 KRO. Wśród nich wymienione jest świadczenie wychowawcze, czyli tzw. 800+.
