Definicja kapitału zakładowego
Kapitał zakładowy stanowi pieniężnie wyrażoną wartość pierwotnego (początkowego) majątku spółki, na który składa się suma oznaczonych w umowie założycielskiej (akcie założycielskim) wartości wkładów, jakie poszczególni wspólnicy-założyciele zobowiązani są wnieść do spółki. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały (akcje) obejmowane przez wspólników (akcjonariuszy), z którymi związane są ich prawa i obowiązki w spółce.
Podstawą oznaczenia wielkości kapitału zakładowego danej spółki kapitałowej są wprawdzie przedmioty majątkowe wnoszone przez wspólników, jednak nie można go z nim utożsamiać. Kapitał zakładowy wyraża jedynie sumę ich pieniężnej wartości. Nie stanowi zespołu owych praw, jest pojęciem rachunkowym (abstrakcyjnym). Przedmioty majątkowe wniesione do spółki jako wkłady mogą zostać zastąpione innymi, a wielkość kapitału zakładowego nie ulegnie z tego powodu zmianie.
Pokrycie kapitału zakładowego przez wspólników
Kapitał zakładowy, a tym samym udziały (akcje) wymagają pokrycia, które może zostać zrealizowane w drodze wniesienia do spółki wkładów pieniężnych lub wkładów niepieniężnych (aportów).
Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Przedmiotem wkładu może być więc każde prawo zbywalne (własność ruchomości, nieruchomości, prawa autorskie, wierzytelności, prawo najmu lokalu użytkowego, wniesienie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 k.c. itp.)
Praktyczne objaśnienie pojęcia kapitału zakładowego na przykładzie spółki z o.o.
Wspólnicy A, B, C postanowili w umowie spółki działającej pod firmą X sp. z o.o, że kapitał zakładowy wyniesie 150 000 zł i podzielony zostanie na 300 udziałów – każdy o wartości nominalnej 500 zł. Wkłady wspólników mają być równe i w związku z tym A, B, C obejmują po 100 udziałów. Na ich pokrycie wnoszą następujące wkłady:
-wspólnik A – samochód o wartości 50 000 zł
-wspólnik B – gotówkę w kwocie 50 000 zł
-wspólnik C – sprzęt komputerowy o wartości 50 000 zł
Wielkość kapitału zakładowego: 150 000 zł
Oznacza to, że początkowo w bilansie spółki po stronie pasywów znalazła się kwota kapitału zakładowego (150 000 zł), którą równoważyły – po stronie aktywów- samochód, gotówka, sprzęt komputerowy. Jednakże w toku działania spółki przedmioty te mogą „opuścić” jej majątek np. zostać sprzedane, ulec zniszczeniu. Operację te nie wpływają na wielkość kapitału zakładowego, który w niezmienionej wysokości (150 000 zł) pozostaje w pasywach. Zmianie ulegają natomiast aktywa, które go równoważą. Będą to już inne przedmioty majątkowe niż pierwotne wkłady, nabyte w trakcie jej działalności.