SPÓŁKI OSOBOWE I KAPITAŁOWE – CZY SIĘ RÓŻNIĄ?
Poniższy wpis stanowi kontynuację wpisu z dnia 28 czerwca 2018 r.
- Zmiana umowy spółki
Na gruncie kodeksu handlowego stabilność umowy spółki osobowej gwarantował bezwzględnie wiążący przepis, zgodnie z którym nieważne było postanowienie umowy spółki przyznające wspólnikom możliwość jej zmiany bez zgody wszystkich wspólników (art. 78 KH). Rozwiązanie to było związane z klasyczną konstrukcją spółek osobowych, które zakładane były przez niewielką liczbę wspólników, głównie oparte na wzajemnym zaufaniu. Obecnie obowiązujący Kodeksu spółek handlowych poszerzył autonomię woli wspólników, dopuszczając odstępstwo od tradycyjnego modelu organizacyjnego spółek osobowych. Zgodnie z treścią art. 9 KSH zmiana umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. A zatem w umowie spółki wspólnicy mogą zdecydować np., że dla zmiany jej treści wystarczy uchwała wspólników powzięta określoną w umowie większością.
W spółkach kapitałowych zmiana umowy (spółka z o.o.) oraz statutu (spółka akcyjna) zgodnie z zasadą rządów większości nad mniejszością wymaga uchwały podjętej kwalifikowaną większością tj. w spółce z o.o. większością 2/3 głosów, a w spółce akcyjnej większością ¾ głosów.
- Cel zakładania spółek osobowych i kapitałowych
Spółki osobowe możemy założyć tylko i wyłącznie w celach gospodarczych, natomiast spółki kapitałowe w każdym celu prawnie dopuszczalnym.
Powszechnie przyjmuje się, że cel gospodarczy powinien być równoznaczny z celem zarobkowym.
Prowadzenie działalności o charakterze niegospodarczym oznacza brak dochodów spółki. Taka spółka musi więc być finansowana ze źródeł zewnętrznych, np. dopłat ze strony wspólników, darowizn, subwencji itp. Przykładowo spółka o celu niegospodarczym mogłaby służyć do realizacji innych celów, nienakierowanych na osiąganie zysku, np. działalność szpitali, teatrów, bibliotek lub nakierowanych na zaspokojenie potrzeb lokalnych społeczności, np. kąpielisk, spółek komunalnych utrzymujących zieleni i czystości itp. Utworzenie spółki w celu innym niż gospodarczy jest więc co do zasady dopuszczalne, jednak w praktyce niezbyt często spotykane.
- Liczba wspólników zakładających spółkę
W spółkach osobowych wspólników musi być co najmniej dwóch, a jeżeli w czasie trwania spółki pozostanie tylko jeden wspólnik, spółka ulega rozwiązaniu. Spółka kapitałowa może być jednoosobowa lub wieloosobowa (nt. jednoosobowych spółek kapitałowych zob. szerzej wpis O czym musimy pamiętać zakładając jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością?).
- Zmiana składu osobowego spółki (zasady ogólne)
W spółkach osobowych z reguły zmiana składu osobowego spółki powoduje jej rozwiązanie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej albo nastąpi przeniesienie ogółu praw i obowiązków (art. 11 KSH). W spółkach kapitałowych tego rodzaju zmiany nie powodują rozwiązania spółki. Należy jednak zaznaczyć, iż w spółkach z o.o. wspólnicy mogą zdecydować się na zamieszczenie w umowie spółki zapisów ograniczających zbycie udziałów. W spółkach akcyjnych tego rodzaju ograniczenia mogą dotyczyć jedynie akcji imiennych.