Wjeżdżając na skrzyżowanie o ruchu okrężnym nie trzeba włączać lewego kierunkowskazu – taki wniosek płynie z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 lutego 2020 r. (sygn. akt I OSK 2025/18).
NSA oddalił skargę kasacyjną od wyroku WSA w Lublinie (sygn. akt III SA/Lu 326/17) jednoznacznie i ostatecznie rozstrzygając tę budzącą niejednokrotnie wątpliwości kwestię. Wcześniej podobne stanowisko zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (sygn. akt II SA/Gl 888/16).
Stan faktyczny
Kwestia konieczności (bądź nie) użycia lewego kierunkowskazu przy wjeździe na skrzyżowanie o ruchu okrężnym była badana przez marszałka województwa lubelskiego, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, WSA w Lublinie i NSA, po tym, jak osoba zdająca egzamin na prawo, jazdy wjeżdżając na skrzyżowanie o ruchu okrężnym, nie włączyła lewego kierunkowskazu. Egzaminator stwierdził, że błędem (i to popełnionym dwukrotnie i w ten sam sposób) było niezasygnalizowanie zmiany kierunku jazdy w lewo podczas przejazdu przez skrzyżowanie o ruchu okrężnym. Z taką argumentacją nie zgodził się egzaminowany. Jak się okazało słusznie.
Skrzyżowanie o ruchu okrężnym a kierunkowskazy
Ze wskazanych orzeczeń jednoznacznie wynika, że wjeżdżający na skrzyżowanie o ruchu okrężnym, nie tyle, że nie powinien, ale nie może sygnalizować zmiany kierunku ruchu lewym kierunkowskazem. W świetle rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych, znak C-12 „ruch okrężny” oznacza, że na skrzyżowaniu ruch odbywa się ruchem okrężnym dookoła wyspy lub placu w kierunku wskazanym na znaku.
Słuszne jest zatem twierdzenie, że przy wjeździe na takie skrzyżowanie kierujący zachowuje swój dotychczasowy kierunek ruchu. W polskich warunkach (ruch prawostronny) można wjechać na nie tylko w prawo. Zmiana kierunku ruchu następuje dopiero przy opuszczaniu skrzyżowania o ruchu okrężnym. Z momentem opuszczenia ronda kierujący pojazdem powinien manewr ten zasygnalizować poprzez włączenie kierunkowskazu, ale prawego. Podobnie jak wjechać, także zjechać z takiego skrzyżowania można tylko w prawo.
Wjeżdżający na skrzyżowanie o ruchu okrężnym nie może sygnalizować zmiany kierunku ruchu lewym kierunkowskazem. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy wjazd na takie skrzyżowanie jest połączony ze zmianą pasa ruchu – w przypadku konieczności ominięcia przeszkody, czy też zmiany pasa na samym skrzyżowaniu, jeśli posiada ono co najmniej dwa pasy ruchu. Tylko wówczas uzasadnione jest użycie przez kierującego lewego kierunkowskazu.
W praktyce
Należy pamiętać, że sam wjazd na skrzyżowanie o ruchu okrężnym nie jest równoznaczny ze zmianą kierunku jazdy. W związku z tym nie ma konieczności sygnalizowania manewru (zmiany kierunku ruchu), a przez to włączenia lewego kierunkowskazu, co tym samym przy dojeżdżaniu do ronda nie jest wymagane. Nieprawidłowość ta jest popełniana przez wielu kierowców i zdarza się, że wprowadza w błąd innych jadących za ich samochodem.
Skrzyżowanie o ruchu okrężnym (popularnie zwane rondem) należy traktować jak każde inne skrzyżowanie. Zupełnie pozbawione podstaw są zatem twierdzenia (a takie przedstawiał w okolicznościach niniejszej sprawy egzaminator), że wprowadzenie ruchu okrężnego wyłącza stosowanie znaków pionowych i poziomych dotyczących zasad poruszania się podczas jazdy przez skrzyżowanie, a także innych reguł dotyczących zasad zmiany kierunku ruchu na skrzyżowaniach. To nie jest prawda. Stąd też konieczne jest każdorazowe korzystanie z prawego kierunkowskazu podczas opuszczania skrzyżowania o ruchu okrężnym.
Dr Karol Wach
Stan prawny na 14 kwietnia 2020 r.